Tuesday, September 26, 2017

ती आणि तो : side-effects

ती : (भयंकर वैतागलेली, चिडलेली) सतराशे साठ वेळा सांगितलं की facebook, whatsapp मधुन डोकं बाहेर काढुन जरा घरा कडे लक्ष दे...पण नाही ते जास्त महत्वाचं आहे ना...
तो : अगं जाऊ दे आता, पुढल्यावेळेपासून नाही होणार असं...sorry
ती : हेच तू मागे देखील म्हणाला होतास...आज चांगला घरी होतास, office च कामही इतकं न्हवतं, तर मग थोडं घर आवरून ठेवावं, थोडं नीटनेटकं ठेवावं, पण नाही त्या फोन मध्ये नाही तर x-box मध्ये तोंड घालुन बसला असशील...
तो : माझ्या x-box ला काहीच म्हणायचं नाही...त्याला आज हात देखील नाही लावला...हो थोडं facebook आणि थोडं whatsapp...
ती : थोडं...???थोडं म्हणतात का ह्याला...की अगदी जगाचा विसर पडावा... अरे तुझ्या त्या facebook च्या नादापायी...सकाळ पासुन दुध freeze च्या बाहेरच आहे आणि सगळं नासलं, सकाळच्या गाद्या तशाच आहेत, दोरीवरचे कपडे देखील वाळून परत ओले झाले...तरीही तू म्हणतो थोडं....????
तो : बरं जाऊ दे न आता...किती त्रागा करशील...
ती : इतकं काय मेलं आहे त्यात कोण जाणे...
तो : नुसती entertainment आहे ती...साधी गम्मत...
ती : साधी गम्मत म्हणे...मी ही वापरते facebook आणि whatsapp पण मी वेळ ठरवुन ते वापरते...वेळेचं भान ठेवुन ते वापरते...कारण मी हे accept केलं आहे की ते एक व्यसनच आहे...त्याचे side-effects तर त्याहूनही भयंकर...
तो : व्यसन म्हणे...काहीही हं...
ती : इथेच तू चुकतो आहेस...कुठल्याही व्यसनाला आळा घालायचा असेल किंवा ते सोडवायचं असेल तर पहिले ते acknowledge तर करावं लागेल की आपण व्यसनाधीन झालो आहोत म्हणुन...
तो : अंग काहीही काय बोलतेस...
ती : मग नाही तर काय...तु त्या विषयीचे चे articles, videos बघितले नाहीस का net वर, शेकडो आहेत...
तो : (हासत) म्हणजे facebook, internet च्या अतिरेकाचे आणि व्यसना बद्दल internet वरचं वाचायचं...वाह!
ती : का ??? सिगारेट च्या पाकिटावर नसते statutory warning...??? तसंच हे पण आहे, असं समज... पण तु point miss करतो आहेस...तुला फक्त त्यातली विसंगती दिसली पण त्यातलं मर्म नाही दिसलं
तो : मला सांग कोणते असे noticeble health hazards आहेत तुझ्या या so called व्यसनांमध्ये...
ती : noticleble नाहीत म्हणून तर सगळा घोळ आहे...म्हणून आपल्याला काही झालंच नाही या भ्रमात आहेत कित्येक लोकं...
तो : noticeable म्हणजे exactly काय म्हणायचं आहे तुला...?
ती : म्हणजे ती consious level वर दिसत नाहीत...सगळं damage sub-consious level वर होतं...उदाहरणार्थ facebook किंवा whatsapp दर तिसऱ्या मिनिटाला check न केल्यास असवस्थ होणं..ह्यालाच OCD म्हणतात...Obsessive Compulsive Disorder......concentration कमी होण ....depression येण...अजून बरेच आहेत
तो : OCD बऱ्याच लोकांना बाकीच्या सवयींचा पण असू शकतो...मग फक्त facebook, whatsapp च बदनाम का?
ती : कारण जितक्या झपाट्याने लोकं या specific OCD च्या अधीन होत आहेत, तितक्या अजून कुठल्याही इतर गोष्टींच्या अधीन होत नाही आहेत म्हणुन आणि शिवाय यात age barrier पण नाही...म्हणजे या व्यसनाचे बळी लहान मुलं देखील आहेत...म्हणुन..!
तो : पण तुला नाही वाटत का की त्यात entertainment, knowledge, philosophy, आपल्या लोकांसोबत social contact सगळं आहे म्हणुन...
ती : आहे ना, पण त्याच्या किती तरी अधिक पटीने तुलना, मत्सर, show-off आणि मुख्य म्हणजे आभासी जगात वावरण्याचा फोल पणा देखील...आणि त्यांनीच हळू हळू सगळं मुसळ केरात चाललं आहे...status काय तर म्हणे "enjoying my new ray-ban sunglasses"...
तो : (हासत) तू फक्त त्याच्या negative बाजूच बघते आहेस...
ती : बरं मला knowledge, news, लोकांसोबत touch वगरे सोडुन एखादी positive गोष्ट सांग बरं...positive side-effect म्हण हवं तर...
तो : आहे न...तुला एक ठोस गोष्ट सांगतो...बऱ्याच एकट्या वृद्ध लोकांना, bedridden, घरा बाहेर न जाऊ शकणाऱ्या लोकांना या facebook, whatsapp मुळे किती आधार मिळाला आहे.विरंगुळा आणि संवाद साधल्याचं समाधान देखील,आभासी जगातून का असेना, पण मिळतं आहे इतक मात्र निश्चित.याच लोकांच्या नव नवीन ओळख्या होऊन अभिनव छंद जोपासले जाताहेत...नवीन माहितीची, सुख-दुखाची देवाण घेवाण होते आहे...उतार वयात हाही आधार त्यांना बरचं बळ देऊन जातो आहे...
ती : हे मात्र अगदी खर बोललास...याला मात्र दुमत नाही...पण माझा आक्षेप तो याच्या आहारी गेलेल्या आपल्यासारख्या लोकांवर आहे...एक मात्र निश्चित की आजच्या techno-savvy युगात facebook, whatsapp च्या लांब तर आपण राहू शकणार नाही...पण जर ते व्यसन होण्याच्या मार्गावर असेल तर त्यासाठी आपण काही तरी करू तर शकतोच न..
तो : for example...
ती : सांगते...सगळ्यात प्रथम म्हणजे...
तो : ( "ती" ला मधेच तोडत) facebook account delete करा आणि virtual suicide करा...
ती : मी असं म्हटलंय का ???? ऐकून तर घे पुर्ण...
तो : बरं बरं...sorry...बोल
ती : सगळ्यात प्रथम म्हणजे...facebook चा app आपल्या phone मधुन delete करायचा...म्हणजे त्याने उटसुट, facebook कडे हाताचा अंगठा जाणार नाही...एकदा try करून बघ...खुप fresh वाटेल काहिच दिवसात...थोडा त्रास होईल सुरवातीला...पण मग लक्षात येईल की आपला बराच वेळ वाचला आणि for some reason fresh वाटायला लागेल...कारण facebook वरच्या news feed आणि status updates दिवसातुन असंख्य वेळा वाचुन जो आपल्या sub-conscious ला शीण यायचा तो येण बंद होईल...आणि आपोपाच हा बदल आवडेल आणि ओघाने facebook चा वापर कमी होईल...आणि मुख्य म्हणजे वेळ पण वाचेल...इतर महत्वाच्या कामांकरता आणि surrounding चं भान पण राहील...
तो : हि चांगली idea आहे...म्हणजे दिवसातुन एकदा laptop वर check की important updates मिळत राहतील आणि पर्यायाने मानसिक उर्जा कमी खर्च होईल...बर अजुन काय changes ??
ती : whatsapp ला mute वर टाकुन ठेवल्यास आणि notification off करून ठेवल्यास त्या कडे देखील जास्त लक्ष जाणार नाही...जे सद्या "आला message कि check कर" या सवयीचा गुलाम झाला आहे...
तो : हे तर मी आधीच केलं आहे for all the groups...पण आता या settings पण change करून पाहतो...
ती : या दोन जरी tips सुरवातीला पाळल्यास तरीही तुला इतका बदल जाणवेल...आपण शरीराला काय पोषक आहे तेच खातो तसच मनाला देखील जे पोषक आहे तेच द्यायचं आणि तितक्याच प्रमाणात द्यायचं जितक आवश्क आहे...आणि म्हणुन हे छोटे बदल...anyways मला असं वाटत की तुला हे पटलं आहे...
तो : अग म्हणजे काय...हे काय...तुझ्याशी बोलता बोलता facebook चा app delete केला देखील...पण आता त्या नासलेल्या दुधाचा कलाकंद कर पटकन...facebook, whatsapp चा हा ही positive side-effect म्हणायला हरकत नाही...
ती : :-) :-)

सारंग कुसरे

No comments:

Post a Comment